W monografii przeprowadzono diagnozę i ocenę systemu wyposażenia gmin w Polsce w dochody własne. Wytypowano i zoperacjonalizowano płaszczyzny tej oceny, a następnie przeprowadzono badania empiryczne z wykorzystaniem odpowiednio dobranych metod analizy ilościowej. Wypracowano autorskie podejście do tego zagadnienia, które uwzględnia trzy wymiary: trafność i efektywność prognoz budżetowych, stopień wykorzystania potencjału dochodowego i jego determinanty oraz konwergencję dochodów własnych. Dzięki temu możliwe było uchwycenie krótko-, średnio- i długoterminowego horyzontu badanej problematyki.
Niniejsza praca posiada elementy nowości zarówno w wymiarze poznawczym, jak i aplikacyjnym. Wyniki badań empirycznych są ważne z perspektywy teorii federalizmu fiskalnego, zwłaszcza modeli tzw. drugiej i trzeciej generacji, które odpowiednio podkreślają znaczenie czynników politycznych w wyjaśnianiu funkcjonowania zdecentralizowanego systemu finansów publicznych oraz rangę badań empirycznych dla weryfikacji modeli teoretycznych. Praca dostarcza również wskazówek w odniesieniu do reformy systemu finansowania gmin w Polsce oraz w zakresie budowy modeli teoretycznych opodatkowania.