Erich Fromm

Urodził się 23 marca 1900 roku we Frankfurcie nad Menem. Wzrastał w rodzinie ortodoksyjnych Żydów. Religijny klimat rodzinnego życia, Biblia, Talmud oraz żarliwa wiara ukształtowały osobowość i mocno zdeterminowały późniejszą twórczość Fromma. Pragnął zostać nauczycielem Talmudu, jednak – na skutek nacisków ojca – podjął studia prawnicze. Porzucił je jednak szybko, poświęcając się studiom filozoficznym (na Uniwersytecie Frankfurckim) i psychologicznym (w Heidelbergu, Berlinie oraz Monachium). W roku 1922 został doktorem nauk filozoficznych.

Zainteresowanie bieżącą polityką, bolesne doświadczenia I wojny światowej oraz nasilające się nastroje antysemickie skierowały zainteresowania Fromma ku dziełom Sigmunda Freuda, w którym znajdował klucz do zrozumienia wielu zjawisk społeczno-politycznych.

W latach 20. XX wieku zetknął się ze środowiskiem psychoanalityków. Tam poznał swoją przyszłą żonę – Friedę Reichmann. Pod jej kierunkiem przeszedł własną psychoanalizę. Następne analizy przechodził u W. Wittenberga, K. Landauera i H. Sachsa. W latach 1929-1930 studiował w Instytucie Psychoanalizy w Berlinie pod kierunkiem W. Reicha. W Berlinie też otworzył swoją prywatną praktykę psychoanalityczną. W latach 1930-1932 wykładał w Instytucie Badań Społecznych, współpracując z myślicielami tzw. szkoły frankfurckiej (Adorno, Hornkheimer, Marcuse).

Dojście do władzy Hitlera zmusiło Fromma do emigracji. Udał się najpierw do Genewy, a w 1934 roku – do Stanów Zjednoczonych. Tam poznał i rozpoczął współpracę ze słynnymi neofreudowcami: K. Horney, C. Thompson i H.S. Sullivanem. Do roku 1934 Fromm pozostawał całkowicie wierny teorii Freuda, później – kontaktując się z podejściem neopsychoanalityków – rozwinął własne teorie i dokonał rewizji Freudowskiej psychoanalizy. W latach1941-1942 pracował w Amerykańskim Instytucie Psychoanalitycznym. W roku 1943 został współzałożycielem i przewodniczącym Instytutu Psychiatrii, Psychoanalizy i Psychologii im. W.A. White'a w Nowym Jorku, kierując w nim sekcją terapeutyczną.

Jako profesor psychologii wykładał na wielu uczelniach: w Chicago, Yale, Michigan i Nowym Jorku. Równolegle praktykował jako psychoanalityk i superwizor, prowadził badania nad teorią charakteru i – z wielkim talentem literackim – pisał kolejne książki, odkrywając wiele prawd o naturze ludzkiej.

Po rozwodzie z Friedą ożenił się w 1944 roku po raz drugi i przeniósł do Meksyku, gdzie prowadził na szeroką skalę badania nad charakterem społecznym oraz popularyzował psychoanalizę. Po śmierci żony ożenił się po raz trzeci i w 1973 roku zamieszkał w Muralto w Szwajcarii.

Fromm zafascynowany geniuszem Freuda i psychoanalizą, zbudował jej własną odmianę – w teorii i praktyce terapeutycznej. Wprowadził do humanistyki pojęcia, takie jak: orientacja merkantylna, nekrofilia, ucieczka od wolności, miłość produktywna, biofilia.

Do najważniejszych jego prac należą: Niech się stanie człowiek (1947), Zdrowe społeczeństwo (1955), Serce człowieka (1964) i Mieć czy być? (1976). Międzynarodową sławę przyniosła mu książka traktująca o autorytaryzmie – Ucieczka od wolności (1941), będąca psychoanalitycznym studium hitleryzmu. W 1956 roku wydał bestseller – przetłumaczony na 35 języków – O sztuce miłości. Inne jego dzieła to: O sztuce słuchania, O sztuce istnienia, Szkice z psychologii religii, Rewizja psychoanalizy oraz zbiór artykułów Miłość, płeć i matriarchat.

Erich Fromm był jednym z najbardziej głębokich i inspirujących w objaśnianiu sztuki życia myślicielem. Zmarł 18 marca 1980 roku.